Nhân kỷ niệm 15 năm ngày mất của nhạc sĩ tài hoa Trịnh Công Sơn (1-4), Báo Người Lao Động giới thiệu bài viết về cốt cách và chất thơ trong ca từ của ông
“Tôi tên là Trịnh Công Sơn .Công Sơn là một người hát vì ở Sơn, nhạc và thơ hòa quyện vào nhau đến mức khó phân biệt được đâu là chính, đâu là phụ Nhận xét của Văn Cao về Trịnh Công Sơn, có lẽ nhiều người đồng nhất. Cả hai đều nổi tiếng và đã đóng góp một ảnh hưởng rất nhiều đến nền văn hóa của đất nước này. Họ làm thơ, họ viết nhạc. Thật khó để phân biệt thể loại nào chiếm ưu thế hơn.
Bạn đang tìm hiểu: còn gì nữa nằm trên sàn chùa cổ Mưa
Ca khúc “Em Còn Lại Bao Năm Nào” của Trịnh Công Sơn do Miu Lê thể hiện trong phim Em Là Bà Nội Của Anh (hình ảnh do ê-kíp làm phim cung cấp)
1 của nhạc sĩ họ Trịnh Công Sơn là một ví dụ, nếu tách giai điệu ra khỏi ca từ, chỉ nhìn vào câu chữ sẽ khiến công chúng nghĩ rằng họ đang đọc một bài thơ. Đã có rất nhiều giả thuyết về vai trò của thơ, nhà thơ xin không nhắc lại Cá nhân tôi quan tâm đến việc, với tư cách là một nhà thơ, phải góp phần phát huy sự trong sáng, uyển chuyển, phong phú và đa dạng của tiếng Việt. Đọc lời nhạc của Trịnh Công Sơn, nhiều người đã khám phá ra.
“Kiếp trước anh thấy em cọng cỏ khô” Có cách nào nói “kỳ cục” như thế này không? Ngọn cỏ này, buồn vì khô? Không, đây là “Cành cây buồn”. Chẳng ai nói thế cả. Từ lâu, từ “thân cây”, chúng ta hiểu là “thân cây mềm” theo cách giải thích của từ điển tiếng Việt, chẳng hạn như thân rau, thân cỏ, rơm rạ … Tuy nhiên, khi đứng với “buồn” – thì từ tâm trạng, cảm xúc – quả thực là mang một sắc thái hoàn toàn mới, lạ cho nỗi buồn này mà trước đây chưa ai dùng đến.
Vì vậy, lời bài hát trên đây được khắc sâu. Nó miêu tả một ý tưởng khác của tác giả. . Tâm trạng đó chỉ là “cái gốc nỗi buồn” cô đơn như cỏ khô, không phải nỗi buồn theo nghĩa thông thường.
Nghe bài hát này, lúc đầu tôi nghĩ nó buồn cười, sau đó tôi nghĩ lại. đã tìm thấy một cái gì đó thú vị.
2. Đối với “Diễm xưa”, nhiều người thích dòng này: “Tháp cũ vẫn còn. Trời mưa”. Tất nhiên, trong trí nhớ của họ, họ nghĩ ngay đến những ngôi chùa Chăm cổ kính dọc theo miền trung thổ.
Xem thêm: Núi được xây dựng lại từ núi gì? Chuyển từ Mt sang T (Megaton chuyển sang Tan (metric))
Còn nhớ, nhà thơ Văn Cao đã ngắm nghía và viết vài dòng lấp lánh như ngọc: “Từ trời xanh / rơi xuống / vài giọt Tháp Chăm ”. Sự liên kết này là hợp lý. Nhưng, sao bạn không nghĩ “chùa cổ” không phải là chùa cụ thể vừa kể, mà … chẳng lẽ Trịnh Công Sơn tả cô gái ba hàng cổ? Nếu không thì làm sao có câu: “Tay dài mắt nhạt… / Lặng lẽ rơi lá rơi trên chân”? Khuôn mặt xinh đẹp vẫn là “cổ tam phẩm”, sao bạn không cho rằng “cổ tháp” là biểu hiện sáng tạo của Trịnh Công Sơn?
Với tác phẩm nghệ thuật, tôi có thể nói người đọc / người nghe / người quan sát cũng là người đồng sáng tạo. Mỗi người đều có cách cảm nhận riêng, điều này phụ thuộc vào nhận thức và tâm trạng của họ khi thưởng thức. Nhưng để điều đó xảy ra, người viết phải có khả năng làm chủ và diễn đạt ngôn ngữ để tạo ra sự đồng cảm đó.
Khi đọc câu Kiều: “Trăm năm ở thế”, tôi dám khẳng định rằng thiên tài Nguyễn Du không chỉ dùng “trăm năm” như một cách tổng kết “cuộc đời”, mà còn như một bản tóm tắt về thời gian. “Quá khứ và hiện tại”. Có cảm nhận đó, những câu thơ mới có sức ngân vang sang thiên niên kỷ sau. Với Trịnh Công Sơn, “Tiếng khóc đắng cay / Trăm năm một đời xuôi ngược” – xin nhấn mạnh ý nghĩa “trăm năm” ở đây chỉ một đời người / phận người / đời người. Tuy nhiên, trong lời bài hát trên, Trịnh Công Sơn đã chọn lời nào? “Trong nháy mắt” hay “mọi lúc”?
Không ai có thể “gọi là trăm năm”. Nếu lời bài hát cụ thể và rõ ràng như thế này, thì đó không phải là Trịnh Công Sơn nữa. Anh chọn “cold” / “gọi lạnh” vì nó cũng ngụ ý nhấn mạnh cảm giác của cuộc gọi đó, chứ không chỉ đơn giản là mô tả hành động “gọi”. Cũng nên nhớ rằng, với anh, một tình yêu đi qua hay ở lại: “Ôi tháng ngày không em / Tình như chiếc lá chợt xanh / Em ra đi như lời thì thầm”. Chỉ là còn lưu lại hương xưa nhàn nhạt chứ không phải thái độ của một kẻ ngang nhiên “gọi mãi không về”. Ai biết được, nếu anh ta gọi thì sao? Đúng vậy, nhưng “gọi lạnh” là nỗi đau mà chỉ tác giả mới biết, nó không nói, không vọng lại, đó là một tiếng khóc thầm từ trong tiềm thức.
3. Tôi bị “sốc” trước câu hát của nhạc sĩ Phạm Duy: “Yêu phố vui, nhà gạch ngon”. Giờ đây, cảm xúc ấy lại trở lại với Trịnh Công Sơn: “Trẻ cười thả diều ngon lành”. Từ “ngon” trong tiếng Việt đã có được một bản sắc mới và được chấp nhận vì cách dùng từ khéo léo, vừa mới lạ nhưng vẫn không bị “nản lòng”. Hóa ra đây chính là “phép thuật” trong tiếng Việt!
Về từ “ái” trong tiếng Việt ta nhớ đến tình yêu, người yêu, người yêu… để nói lên tâm lý, tình cảm, thái độ, tình cảm giữa hai người.Thật kỳ diệu, với Trịnh Công Sơn, cách nói của anh cho thấy anh có thể nắm giữ những cảm xúc ấy trong tay bằng những hành động như “treo tình yêu lên móng tay trống” / “để tình yêu mau khô”. Tuy nhiên, câu này khiến nhà thơ thực sự phải cúi đầu: “Vết sẹo khắc trên da”. Những dòng này, tách khỏi giai điệu, tự nó có một sức nặng thơ ca. Nó tạo ra những liên tưởng khác ngoài cõi ngữ nghĩa, cũng như thơ Đoàn Phú Tứ tạo ra một nhận thức mới: “Mùi thời gian trong veo / Màu thời gian tím ngắt” …
Trịnh Công Sơn cũng vậy. Nhân hóa có lúc nhưng nghe thật khó quên: “Một buổi sáng trên đường / Mẹ ra vườn sau / Hỏi bí / Trên giàn xanh / Một sớm hè / Vườn sau vắng nhìn / Này thôi đi / Hãy đi với tôi … ”. Vừa đọc mà vừa nghe theo nhịp thơ tứ tuyệt. Loại nhịp điệu đó cũng có thể tìm thấy trong “Ngụ ngôn mùa đông”, “Nơi đây yên tĩnh”, “Xa mặt trời” … “Bài thơ ngũ ngôn … Không những thế, ngay cả lục bát còn có nhiều bài thơ hoàn chỉnh hơn” Ở lại ”…
Nghe nhạc Trịnh Công Sơn, đôi khi tôi như được sống trong không gian của thơ Đường. Từ hình ảnh trong bài thơ đến nhịp điệu mất ngôn ngữ, mọi thứ đều không thể tách rời. Chẳng hạn như đoạn đầu bài “Vườn xưa”: “Ngoài gian vắng lặng cuối đông / Trong mắt lấp lánh, vườn đầy lá dịu dàng / Anh hỏi có ai / Đi về nơi họ đã mang nó ”. Câu thơ cuối gợi cảm giác hoang mang bởi cảm giác bơ vơ về một nơi không phương hướng: “Nơi Vòng Tay” – một cách nói mới về những người tình có chồng, có con…
Tác giả có nhiều tiền bản quyền nhất
Năm 2015, nhạc sĩ Trịnh Công Sơn vẫn là tác giả được trả lương, thu về hơn 820 triệu đồng, theo Chi nhánh phía Nam của Trung tâm Bảo vệ Quyền tác giả Âm nhạc Việt Nam.
Không chỉ vậy, cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn vẫn là tác giả dẫn đầu top 5 nhạc sĩ được trả thù lao cao nhất trong 5 năm qua. Theo trung tâm, lĩnh vực anh kiếm được nhiều tiền bản quyền nhất là karaoke và phòng thu âm. trang
.
